عمليات رنگبری فرشها در كارخانهای قاليشويی انجام می شود و عمليات آن به صورت تجربی و در دمای محيط و اغلب به وسیله مواد شیمیایی انجام می گيرد. رنگبری با سود سوزآور در کارخانه های قالیشویی یکی از متداول ترین روش ها می باشد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
رنگبری با سود سوز آور در قالیشویی ها
الف- شستشو با هيدروسولفيت سديم:
- هر گاه رنگهای طرح به هر دلیلی در زمينه سفيد يا كرم فرش های پشمی و كركی سرايت كرد (مثلا حين شستشو) و به اصلاح دويده شده باشد، به كمك ماده شيميايی هيدروسولفيت دو سود با كمی حوصله و دقت می توان آن ها را از زمينه فرش پاك نمود .
اينگونه كه مقدار كمی از اين ماده را در يك فنجان ماست ترش و آب گرم حل نموده و سپس با يك قلم موی نقاشی نسبتا زبر تمام قسمت های رنگ دويده شده را به طور كامل آغشته به اين محلول نموده. بايد بدانيم كه ميزان هيدروسولفيت به كار رفته در اين محلول بسته به تازه بودن آن، كاملا تقريبی بوده و با تجربه به دست می آيد و آن قدر بايد به محلول اضافه شود كه بوی زننده ای احساس شود و برای جلوگيری از اين بوی زننده می توان مقدار كمی جوش شرين به محول اضافه نمود. در هر صورت هر گاه ميزان هيدروسولفيت بيشتر از اندازه معين باشد، الياف فرش می شود.
در صورتی كه زمينه كار بعد از خاتمه عمليات بيشتر از حد به رنگ سفيد در آمد، پارچه ای آغشته به چای دم كرده را بر روی اين قسمت ها مي كشيم و در نتيجه زمينه به رنگ بژ دلخواه در می آيد.
غلظت مناسب برای محلول هيدروسولفيت سديم بين 8-1 درصد است و زمان مورد نياز آن 60-10 دقيقه می باشد.
ب – شستشو با سود سوزآور:
در كارگاه هاي قاليشوئی، رايج ترين رنگبر هيدروسولفيت سديم است ، اما در برخی كارگاههای قاليشوئی با استفاده از مواد شيميايی ديگری چون :سود سوز آور یا همان سود کاستیک پرک، كربنات دو سود و يا ساير مواد قليايي رنگبری انجام می شود كه بايد گفت اين مواد روی الياف پشم، پنبه و ابريشم تاثير نامطلوب گذاشته و از استحكام آنها می كاهد.
در قديم از ماست ترش جهت رنگبرداری فرش استفاده می شد، اما اينكار بايد توسط افراد متخصص و در كارگاههای قاليشوئی انجام گردد.
محلول سود با غلظت (3-1) درصد و شايد هم بيشتر، در ظرفهای پلاستيكی بزرگ تهيه مي شود . محلول سود توسط كارگر بطور يكنواخت با آب پاش بر روی فرشها پاشيده می شود . بعد از گذشت (10-5) دقيقه عمليات ضربه زنی با ماشين شلاقي بر روی فرشها انجام می شود . عمليات ضربه زن محدود (10-5) دقيقه طول می كشد.
بسته به نوع فرش و نظر استادكار حدود(60-20) دقيقه عمل شستشو با سود طول می كشد. هر چه ثبات رنگهای فرش كمتر باشد و راحت تر توسط سود از فرش خارج شود ، زمان شستشو با سود كاهش پيدا می كند.
در پايان عمليات شستشو با سود، فرشها با آب فراوان شستشو مي شوند تا سود کاستیک اضافي از فرش خارج شود.